​Ngành cao su Việt Nam: Tái cơ cấu theo hướng phát triển bền vững

Ông Võ Hoàng An, Tổng Thư ký Hiệp hội Cao su Việt Nam cho biết, nguyên nhân giá cao su liên tục giảm là do kinh tế thế giới phục hồi yếu, nhu cầu tiêu thụ cao su thiên nhiên tăng chậm hơn nguồn cung, dẫn đến tồn kho lên cao, làm giá suy giảm liên tục từ năm 2012, gây ảnh hưởng đến doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp và thu nhập của người lao động trong ngành cao su. Ngoài ra, giá dầu sụt giảm từ giữa năm 2014 làm cho cao su tổng hợp tăng khả năng cạnh tranh với cao su thiên nhiên và tạo áp lực kìm hãm giá cao su thiên nhiên. Bên cạnh khó khăn về giá xuống quá thấp, ngành cao su Việt Nam còn phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt của các nước khác do cơ cấu chủng loại chưa phù hợp, chất lượng cao su thiên nhiên chưa đồng đều, ổn định, xuất khẩu thô còn chiếm tỷ lệ cao trên 80%.

Để “vàng trắng” lên ngôi

Theo dự báo của một số tổ chức quốc tế, mức giá cao su thấp sẽ kéo dài trong vài năm tới, bởi lượng cao su tồn kho vẫn còn cao. Để ứng phó với tình hình này, ngành cao su Việt Nam đang tập trung tái cơ cấu ngành theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, giảm dần sự lệ thuộc vào xuất khẩu nguyên liệu thô.

Trước mắt, các doanh nghiệp nỗ lực giảm giá thành và tìm hướng đa dạng hóa nguồn thu, để đảm bảo thu nhập cho người lao động.  Theo đó, chế độ thu hoạch mủ giãn ngày cạo để giảm công lao động, giảm chi phí nhưng giúp tăng năng suất cho người lao động và từ đó nâng mức thu nhập. Người trồng cao su cần tích cực tái canh những vườn cây già năng suất thấp hoặc phát triển kém bằng các giống mới cao sản, đồng thời tăng hiệu quả sử dụng đất bằng cách trồng xen cây trồng khác hoặc chăn nuôi kết hợp.

Trong những năm tới, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ đẩy mạnh việc chuyển đổi cơ cấu chủng loại cao su thiên nhiên theo hướng ưu tiên phục vụ nhu cầu của ngành lốp xe, theo đó, cũng sẽ phù hợp với các nhà sản xuất lốp xe trong nước và góp phần giảm nhập khẩu nguyên liệu cao su thiên nhiên. Đây cũng là giải pháp tăng năng lực cạnh tranh cho ngành cao su Việt Nam so với các nước trong khu vực. Bên cạnh đó, Việt Nam chưa sản xuất được cao su tổng hợp từ dầu thô do công nghiệp hóa dầu chưa phát triển mạnh nên phải nhập 100% nhu cầu về cao su tổng hợp. Hiện ngành này đang trên đà phát triển sẽ có khả năng sản xuất cao su tổng hợp từ nguồn dầu thô phong phú trong nước và từ đó sẽ góp phần giảm nhập khẩu cao su tổng hợp. Đây cũng là giải pháp tăng năng lực cạnh tranh cho ngành cao su Việt Nam so với các nước trong khu vực.

Để hướng đến nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, ngành cao su Việt Nam cần tích cực triển khai tái cơ cấu. Đây là giai đoạn toàn ngành cao su xây dựng chiến lược đồng bộ cho sự phát triển bền vững và hiệu quả cho cả chuỗi sản xuất; trong đó, sự liên kết chặt chẽ từ người trồng đến doanh nghiệp và sự hỗ trợ kịp thời về chính sách của các bộ, ngành, địa phương rất cần thiết để ngành cao su vượt qua khó khăn trước mắt và ứng phó tốt trước những biến động của thị trường.